ΤΟ ΕΡΓΟ

Μία συνδυασμένη πλατφόρμα εφαρμογών προστασίας και προβολής πολιτιστικών και τουριστικών χώρων.

Στο πλαίσιο υλοποίησης του ερευνητικού έργου XENIOS, αναπτύσσονται υπηρεσίες για την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πρόβλεψη ακραίων φυσικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών, σε περιοχές ιδιαίτερου τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που είναι συγχρόνως ευάλωτες σε φυσικούς κινδύνους, συμβάλλοντας έτσι στην αποτελεσματικότερη διαχείριση αυτών των κινδύνων.

Επιπλέον, το έργο συνδυάζει την ενίσχυση της ασφάλειας με τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος στους εν λόγω χώρους, μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου η οποία παρέχει έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφορία στους επισκέπτες.

Συνοπτική Παρουσίαση

O τουρισμός αποτελεί σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Συνεπώς, απαιτείται μέγιστη προσοχή και προσπάθεια για την προσφορά υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους επισκέπτες/τουρίστες, οι οποίοι πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και χαλαροί κατά την επίσκεψή τους ή την παραμονή τους σε τουριστικές περιοχές. Μία θετική εμπειρία για τους τουρίστες ξεκινά με τα χαρακτηριστικά του χώρου που επισκέπτονται, είτε είναι αρχαιολογικός, πολιτιστικός, περιβαλλοντικά μοναδικός, ψυχαγωγικός κλπ. Ωστόσο, πρέπει επίσης να αισθάνονται ότι δίνεται η απαραίτητη προσοχή σε αυτούς και την ευημερία τους. Αυτή η προσοχή περιλαμβάνει την παροχή αξιόπιστων πληροφοριών για τα χαρακτηριστικά του χώρου που τους ενδιαφέρουν καθώς και το αίσθημα της ασφάλειας. Η σημασία της ασφάλειας για τον τουρισμό μπορεί εύκολα να τεκμηριωθεί από την ευκολία με την οποία οι τουριστικοί προορισμοί αλλάζουν ως αποτέλεσμα εμφανιζόμενων απειλών, ένα συχνό φαινόμενο τα τελευταία χρόνια.

Tο έργο XENIOS συνδυάζει την ενίσχυση της ασφάλειας με τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος στους εν λόγω χώρους, μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου η οποία παρέχει έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφορία στους επισκέπτες.

Οι υπηρεσίες πρόβλεψης έχουν σχεδιαστεί να παρέχονται, αναλόγως με το είδος της πληροφορίας, με την μορφή εύληπτων χαρτών, σημάτων συναγερμών ή και σύντομων αναφορών, μέσω διαδικτυακής εφαρμογής και εφαρμογής κινητού τηλεφώνου, ειδικά σχεδιασμένων σύμφωνα με τις ανάγκες των χρηστών. Το προτεινόμενο σύστημα, το οποίο φιλοξενεί τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, λειτουργεί διαδραστικά σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης του κινδύνου από το τοπικό μέχρι το περιφερειακό, ανταλλάσσοντας πληροφοριακό υλικό και ενημέρωση με αναφορές κατάστασης και πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Για την ανάπτυξη των υπηρεσιών επεξεργάζονται και αναλύονται κατάλληλα επιλεγμένα δορυφορικά και μετεωρολογικά δεδομένα, καθώς και δεδομένα πεδίου και εναέριων λήψεων, έτσι ώστε να υποστηρίζονται οι προβλέψεις σε διαφορετικές χωρικές και χρονικές κλίμακες. Οι συνεργαζόμενοι ερευνητικοί και επιχειρηματικοί φορείς με την εμπειρία και την τεχνογνωσία που διαθέτουν σχεδιάζουν και υλοποιούν την πλατφόρμα XENIOS και την εφαρμογή κινητού για την διάθεση των υπηρεσιών στους τελικούς χρήστες. Παράλληλα, διερευνώνται και μελετώνται λεπτομερώς όλες οι προϋποθέσεις για την εμπορική αξιοποίηση των τελικών αποτελεσμάτων μέσω της κατάρτισης ολοκληρωμένου επιχειρηματικού σχεδίου.

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Το XENIOS στοχεύει στο να δώσει λύσεις για:

  • την έγκαιρη και πλήρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων διαχείρισης των περιοχών.
  • την υποστήριξη αυτών σε θέματα διαχείρισης των μέσων και μεθόδων προστασίας τόσο των επισκεπτών, όσο και του περιβάλλοντος χώρου από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές.
ΟΙ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
IMG_3928-2

Το Φαράγγι της Σαμαριάς με τη συνεργασία του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς-Δυτικής Κρήτης που είναι και εταίρος του Xenios.

Ο Αρχαιολογικός χώρος του Δίου Πιερίας σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Το Φαράγγι της Σαμαριάς με τη συνεργασία του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς-Δυτικής Κρήτης που είναι και εταίρος του Xenios.

Ο Αρχαιολογικός χώρος του Δίου Πιερίας σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

  • 1.

    Παρέχει διαδικτυακά σε εξουσιοδοτημένους φορείς και οργανισμούς (π.χ. ΕΟΤ, ΥΠΠΟ, ΓΓΠΠ) έναν χάρτη πρόβλεψης επικινδυνότητας από φυσικούς κινδύνους για τουριστικούς και πολιτιστικούς χώρους της Ελλάδας σε πολλαπλές χωρικές και χρονικές κλίμακες.

  • 2.

    Προσφέρει δυνατότητα προσομοίωσης της χωρικής συμπεριφοράς της πυρκαγιάς σε τοπικό επίπεδο για τον σχεδιασμό της πρόληψης και τη λήψη μέτρων προστασίας για τον χώρο και τους επισκέπτες του.

  • 3.

    Ανιχνεύει πρόδρομα φαινόμενα που αυξάνουν περιστασιακά τον κίνδυνο (π.χ. αυξημένος αριθμός επισκεπτών σε θέσεις αυξημένου κινδύνου).

  • 4.

    Καταγράφει και παρακολουθεί αδιάλειπτα τον αριθμό και την κατανομή των επισκεπτών στον χώρο και τους ενημερώνει μέσω εφαρμογής σε κινητό τηλέφωνο (smartphone) για σημεία προσοχής ή ενδιαφέροντος, ενώ παράλληλα έχει την δυνατότητα να  αποστείλει άμεσα σε αυτούς προειδοποιήσεις και οδηγίες σε περίπτωση εκδήλωσης κινδύνου ή ύπαρξης άλλου προβλήματος.

  • 5.

    Ο φορέας ή η υπηρεσία διαχείρισης του χώρου δέχεται  κλήσεις ανάγκης από επισκέπτες προσδιορίζοντας τη θέση και στοιχεία του καλούντος.

Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

Ερευνητική Ομάδα Έργου

Η ερευνητική ομάδα του έργου αποτελείται από  πέντε Ερευνητικούς Φορείς (ΕΔΔΤ ΑΠΘ, ΕΚΕΦΕ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ΚΕΜΕΑ, ΦΔΕΔΣ) και δύο ΜΜΕ (Creative People, Realiscape Typorama).

Συντονιστής του XENIOS είναι το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης (ΕΔΔΤ) του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. Κύριος ρόλος του συντονιστή αποτελεί η ομαλή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των εταίρων και η διασφάλιση της επιτυχούς ολοκλήρωσης όλων των δράσεων και στόχων του έργου με τη συμμετοχή όλων των συνεργαζόμενων φορέων. Επιπλέον, οι συνεργαζόμενοι ερευνητικοί και επιχειρηματικοί φορείς διαθέτουν την απαιτούμενη εμπειρία και τεχνογνωσία ώστε να διασφαλίσουν τόσο τον έγκαιρο και ολοκληρωμένο  σχεδιασμό, όσο και την άρτια υλοποίηση των υπηρεσιών του έργου.

Δείτε περισσότερα για το εταίρους του έργου εδώ.

Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Προσδιορισμός πιλοτικών περιοχών: Ως πιλοτικές περιοχές επίδειξης του έργου προσδιορίστηκαν το Φαράγγι της Σαμαριάς που ο υπεύθυνος φορέας του χώρου είναι και εταίρος του έργου και ο αρχαιολογικός χώρος του Δίου Πιερίας. Ο χώρος αυτός προσδιορίστηκε μετά την έναρξη του έργου σε συνεννόηση με το υπεύθυνο φορέα που είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας.

Καταγραφή των αναγκών των τελικών χρηστών μέσω ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων και προσδιορισμός των προδιαγραφών του συστήματος XENIOS.

Ανάπτυξη υπηρεσιών για την πρόβλεψη των φυσικών κινδύνων απευθυνόμενες κατά κύριο λόγο στους διαχειριστές των πολιτιστικών – τουριστικών χώρων. Αυτές περιλαμβάνουν:

    • βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη για την εμφάνιση ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων και πλημμύρας σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο καθώς και
    • εκτίμηση και χαρτογράφηση του κινδύνου πυρκαγιάς σε τρείς χρονικές κλίμακες: βραχυπρόθεσμη (3-7 ημερών), μεσοπρόθεσμη (ανά εβδομάδα/μήνα εντός της τουριστικής ή αντιπυρικής περιόδου) και μακροπρόθεσμη (κλιματική αλλαγή). Ειδικότερα:
      • Η εκτίμηση του βραχυπρόθεσμου κινδύνου πυρκαγιάς συνδυάζει τον μετεωρολογικό δείκτη FWI με τη συστηματική εκτίμηση της κατάστασης της ζωντανής καύσιμης ύλης από δορυφορικά δεδομένα παρατήρησης γης, ενώ για τη βραχυπρόθεσμη εκτίμηση σε τοπικό επίπεδο συνδυάζει μετεωρολογικές πληροφορίες με χάρτες καύσιμης ύλης και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά για τις περιοχές ενδιαφέροντος. Επίσης, αξιοποιούνται οι δορυφορικές εικόνες Sentinel του προγράμματος Copernicus και έτσι υπάρχει η δυνατότητα παραγωγής χωρικής πληροφορίας της κατάστασης της βλάστησης (καύσιμη ύλη) σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με υψηλή χωρική ανάλυση (10 μ.) και χρονικό βήμα πέντε έως δέκα ημερών.
      • Η εκτίμηση του κινδύνου πυρκαγιάς σε μεσοπρόθεσμη βάση υλοποιείται από το ΕΔΔΤ ΑΠΘ με την συμβολή του ΑΠΘ και βασίζεται σε εποχικά μετεωρολογικά μοντέλα.
      • Σε μακροπρόθεσμη βάση, η μελέτη της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στην συμπεριφορά και συχνότητα των πυρκαγιών και των ακραίων μετεωρολογικών δεδομένων πραγματοποιείται με αξιοποίηση κατάλληλων βάσεων δεδομένων και μοντέλων. Η πρόβλεψη και συμπεριφορά πιθανής πυρκαγιάς και εκτίμηση της επικινδυνότητας για φυσικούς κινδύνους για τους εξεταζόμενους χώρους που υλοποιείται από το ΕΛΓΟ, το ΚΕΜΕΑ και την Creative People.

Υλοποίηση της πλατφόρμας. Πραγματοποιείται από την Creative People με την επιστημονική καθοδήγηση των ερευνητικών φορέων.

Ανάπτυξη υπηρεσιών για τους επισκέπτες των πολιτιστικών – τουριστικών χώρων  έχουν σχεδιαστεί για να παρέχονται κυρίως μέσω της εφαρμογής κινητού μετά την αλληλεπίδραση της τελευταίας με τη πλατφόρμα XENIOS. Αυτές είναι οι παρακάτω:

    • Αποστολή μηνυμάτων ενημέρωσης για πιθανό κίνδυνο
    • Επικοινωνία φωνής με το κέντρο διαχείρισης σε περίπτωση ανάγκης
    • Παροχή προτάσεων διαδρομών και προσωποποιημένη (πολύγλωσση) ξενάγηση,
    • Τρισδιάστατες και δισδιάστατες αναπαραστάσεις στοιχείων του χώρου

Υλοποίηση της εφαρμογής κινητού. Πραγματοποιείται από την Realiscape Typorama σε συνεργασία με την Creative People και με την επιστημονική καθοδήγηση των ερευνητικών φορέων.

Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε εφαρμογή της νέας νομοθεσίας που διέπει τα κράτη μέλη της ΕΕ (2016/679, GDPR).

Το έργο XENIOS σχεδιάζεται και υλοποιείται μέσα από τις από τις παρακάτω Ενότητες Εργασίας (ΕΕ)
Τίτλος Ενότητας Εργασίας Κατηγορία Δραστηριότητας Υπεύθυνος Ε.Ε. (Φορέας)
EE1.Απαιτήσεις χρηστών, προδιαγραφές και εννοιολογικός σχεδιασμός της πλατφόρμας XENIOS ΒΙΕ: Βιομηχανική Έρευνα Α.Π.Θ
EE2.Ανάπτυξη περιεχομένου τουριστικού ενδιαφέροντος για τις περιοχές πιλοτικής εφαρμογήςτης πλατφό ρμας XENIOS ΠΕΑ: Πειραματική Ανάπτυξη ΕΛΓΟ -ΔΗΜΗΤΡΑ
EE3.Ανάπτυξη μεθοδολογιών και υπηρεσιών βραχυπρόθεσμων προβλέψεων φυσικών κινδύνων και προστασίας περιοχών και πολιτών ΠΕΑ: Πειραματική Ανάπτυξη Α.Π.Θ
EE4.Ανάπτυξη υπηρεσι ών μεσο-μακροπρό θεσμης εκτίμησης φυσικών κινδύνων ΠΕΑ: Πειραματική Ανάπτυξη ΕΚΕΦΕ
EE5.Ανάπτυξη πλατφόρμας και εφαρμογών ΒΙΕ: Βιομηχανική Έρευνα CP
EE6.Δοκιμές και πιλοτική εφαρμογή της πλατφόρμας XENIOS ΠΕΑ: Πειραματική Ανάπτυξη Α.Π.Θ
EE7.Ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου ΜΤΣ: Μελέτες Τεχνικής Σκοπιμότητας Α.Π.Θ
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Το σύστημα XENIOS  αναπτύσσεται πιλοτικά στο Φαράγγι της Σαμαριάς και στον Αρχαιολογικό χώρου του Δίου Πιερίας. Η επίδειξη του συστήματος εκεί στοχεύει στα παρακάτω αποτελέσματα:

  • στη βελτίωση της προστασίας των τουριστικών και πολιτιστικών χώρων από κινδύνους που οφείλονται σε φυσικά αίτια (πυρκαγιές, κλιματική αλλαγή, ακραία καιρικά φαινόμενα κ.α.);
  • στην εκτίμηση του επιπέδου κινδύνου για ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, πυρκαγιές βλάστησης και την ανίχνευση της εκδήλωσης πρόδρομων φαινομένων.
  • στην ενίσχυση της προστασίας των επισκεπτών πολιτιστικών και τουριστικών χώρων με έγκαιρη ενημέρωση και προειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο για γεωαναφερμένους κινδύνους;
  • στην ενίσχυση της προβολής των πιλοτικών περιοχών του έργου τόσο μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διάχυσης του έργου όσο και μέσω της διάχυσης των αποτελεσμάτων του στην επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία γενικότερα.

Το σύστημα ΧΕNIOS έχει ως πυρήνα μία πλατφόρμα διαδικτυακών εφαρμογών πρόβλεψης και διαχείρισης κινδύνων (πυρκαγιές, πλημμύρες), που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, προσφέροντας πληροφορίες/προγνώσεις στους διαχειριστές των χώρων, ενώ οι επισκέπτες ενημερώνονται μέσω μιας εφαρμογής κινητού τηλεφώνου.

Πιο συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του συστήματος XENIOS είναι οι παρακάτω:

  • Οδηγός για τα τουριστικά αξιοθέατα του χώρου
  • Πρόγνωση φυσικών κινδύνων
  • Επείγουσα ειδοποίηση (συναγερμός, οδηγίες) σε περίπτωση εκδήλωσης κινδύνου
  • Δυνατότητα διαχείρισης των επισκεπτών και κέντρο επικοινωνίας (call center) με αυτούς

Επιπλέον, καθώς το σύστημα XENIOS έχει αρθρωτή δομή (modular) έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει μελλοντικά πρόβλεψη και άλλων κινδύνων (κεραυνοί, ανεμοστρόβιλοι, χιονοστιβάδες, κτλ) με την ανάπτυξη των κατάλληλων αρθρωμάτων (modules).

Δείτε περισσότερα για τα αποτελέσματα εδώ.