Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Οι κύριες δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα του Φορέα είναι η σύνταξη, υλοποίηση και παρακολούθηση υλοποίησης Σχεδίου Δράσεων για τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς για την περίοδο 2017-2023, η υποστήριξη διαχειριστικών δράσεων πεδίου, η βελτίωση υποδομών με στόχο την αύξηση του επιπέδου ασφαλείας για το φυσικό περιβάλλον και τους επισκέπτες και η συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων για την επισκεψιμότητα της περιοχής.
Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), εποπτευόμενο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Διοικείται από 11-μελές Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου εκπροσωπούν την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, την Περιφέρεια Κρήτης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τους όμορους Δήμους της περιοχής ευθύνης, τις εθελοντικές οργανώσεις και Μ.Κ.Ο. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. ορίζεται με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και στην παρούσα φάση, έχει οριστεί ο κος. Λυμπεράκης Πέτρος, Δρ. Βιολόγος, ερευνητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. Οι αρμοδιότητες του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς ορίζονται στον Ν. 2742/1999:
- Η κατάρτιση και η ευθύνη της εφαρμογής των Κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας των προστατευόμενων αντικειμένων καθώς και των σχεδίων διαχείρισης.
- Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των κανονιστικών όρων και περιορισμών που επιβάλλονται από την ΚΥΑ, καθώς και των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς διαχείρισης μεριμνούν για τη συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία περιβαλλοντικών στοιχείων και δεδομένων για τις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και για την συγκρότηση και λειτουργία σχετικών βάσεων δεδομένων και τεκμηρίωσης, σύμφωνα με τα υπάρχοντα εθνικά πρότυπα.
- Η παροχή αιτιολογημένων γνωμοδοτήσεων πριν από την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους ή των οποίων οι επιπτώσεις επηρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, τις περιοχές αυτές, καθώς και σε κάθε άλλο θέμα για το οποίο ζητείται η γνώμη τους από τις αρμόδιες αρχές.
- Η επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών και πολεοδομικών όρων που ισχύουν ή επιβάλλονται αντιστοίχως για έργα και δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στις περιοχές ευθύνης τους. Για το σκοπό αυτό, οι φορείς διαχείρισης εισηγούνται ή αναφέρουν προς τις αρμόδιες αρχές τις πράξεις ή παραλείψεις εκείνες που συνιστούν παράβαση των όρων και περιορισμών για τις περιοχές ευθύνης τους.
- Η κατάρτιση μελετών και ερευνών, καθώς και η εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων που περιλαμβάνονται στο οικείο σχέδιο διαχείρισης και στα αντίστοιχα προγράμματα δράσης και είναι απαραίτητα για την ανάδειξη των προστατευόμενων αντικειμένων που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης τους. Η κατασκευή, επισκευή και η συντήρηση των αναγκαίων έργων υποδομής, καθώς και η προμήθεια του αναγκαίου επιστημονικού και τεχνικού εξοπλισμού για την άσκηση των λειτουργιών διαχείρισης.
- Η ανάληψη εκπόνησης ή εκτέλεσης εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δράσεων σχετικών με την περιοχή ευθύνης τους, τα οποία προάγουν ή προβάλλουν τους σκοπούς διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων.
- Η ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού σε θέματα αναγόμενα στις αρμοδιότητες και σκοπούς των φορέων διαχείρισης, καθώς και στην προστασία της περιοχής ευθύνης τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς διαχείρισης μπορούν να ιδρύουν κέντρα πληροφόρησης στην έδρα των προστατευόμενων αντικειμένων, να διοργανώνουν προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης σε συνεργασία με άλλους αρμόδιους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, καθώς και συνέδρια, ημερίδες, επιμορφωτικά σεμινάρια και άλλες ενημερωτικές εκδηλώσεις για την προβολή των στόχων και των επιτευγμάτων της διαχείρισης και να αναλαμβάνουν σχετική εκδοτική δραστηριότητα έντυπης ή ηλεκτρονικής μορφής.
- Η προώθηση, υποστήριξη, οργάνωση και εφαρμογή οικοτουριστικών προγραμμάτων, η έκδοση αδειών ξενάγησης και η χορήγηση αδειών επιστημονικής έρευνας και τεχνικών δοκιμών και αναλύσεων εντός των ορίων των προστατευόμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τους ειδικούς όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στην ΚΥΑ οριοθέτησης και στον κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας της Προστατευόμενης Περιοχής.
- Η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων που παραχωρούνται προς το φορέα ή μισθώνονται από τον Φορέα Διαχείρισης κατά τις κείμενες διατάξεις, καθώς και η ενοικίαση ιδιωτικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται στην περιοχή ευθύνης τους και η πραγματοποίηση σε αυτές των προβλεπόμενων στον οικείο κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας και στο σχέδιο διαχείρισης αναγκαίων παρεμβάσεων.
Στη δεδομένη στιγμή, οι δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα του Φορέα Διαχείρισης, επιγραμματικά, συνίστανται στα εξείς:
α) Σύνταξη, υλοποίηση και παρακολούθηση υλοποίησης Σχεδίου Δράσεων για τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς για την περίοδο 2017-2023,
β) Υλοποίηση εκτεταμένου προγράμματος καταγραφής, παρακολούθησης και αξιολόγησης της κατάστασης διατήρησης ειδών και οικοτόπων που εντοπίζονται στα όρια της περιοχής αρμοδιότητας του,
γ) Υποστήριξη διαχειριστικών δράσεων πεδίου που στοχεύουν στην διατήρηση του φυσικού και πολιτισμικού τοπίου της περιοχής των Λευκών Ορέων,
δ) Υλοποίηση προγραμμάτων που σχετίζονται με την εδραίωση ενός σταθερού συστήματος εφαρμογής, συντονισμού και παρακολούθησης δραστηριοτήτων βιώσιμου τουρισμού,
ε) Σύνταξη προτάσεων με συνεπακόλουθες δράσεις πεδίου που στοχεύουν στη βελτίωση του υφιστάμενου καθεστώτος διαχείρισης της περιοχής,
στ) Βελτίωση υποδομών με στόχο την αύξηση του επιπέδου ασφαλείας για το φυσικό περιβάλλον και του επισκέπτες της περιοχής
ζ) συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων (ποιοτικά – ποσοτικά) άμεσα συσχετιζόμενων με την επισκεψιμότητα της περιοχής
Ο Φορέας Διαχείρισης διαθέτει εξοπλισμό και υποδομές που δύναται να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου και συνίσταται σε:
- δύο οχήματα 4Χ4
- ένα πλωτό μέσο μεταφοράς επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού
- τέσσερις μετεωρολογικοί σταθμοί λήψης και μεταφοράς δεδομένων σε καίριες θέσεις πεδίου
- Η/Υ και λογισμικό (GIS, ENVI) καταγραφής και επεξεργασίας δορυφορικών και εν γένει χωρικών δεδομένων
- Φορητά GPS και ψηφιακό ασύρματο δίκτυο επικοινωνίας (ασύρματοι με επισήμανση θέσεως)
- Κάμερες παρακολούθησης άγριας ζωής και κίνησης επισκεπτών
